Τι γίνεται αν δανείσεις το αυτοκίνητό σου και συμβεί ατύχημα; Καλύπτει η ασφάλεια τη ζημιά;

Το να δανείζεις το αυτοκίνητό σου σε φίλο ή συγγενή φαίνεται κάτι αθώο – μέχρι να συμβεί το απρόοπτο. Αν υπάρξει ατύχημα με δανεικό αυτοκίνητο, ποιος ευθύνεται; Καλύπτει η ασφάλεια αυτοκινήτου ή θα πληρώσεις εσύ; Σε αυτόν τον πλήρη οδηγό θα δεις τι ισχύει στην πράξη, πώς επηρεάζεται το ασφαλιστήριο συμβόλαιο, τι πρέπει να κάνεις αμέσως μετά το συμβάν και πώς θα αποφύγεις δυσάρεστες εκπλήξεις.

Βασική αρχή: η ασφάλεια «ακολουθεί» το όχημα

Στα περισσότερα συμβόλαια, η ασφάλεια αυτοκινήτου καλύπτει το όχημα ανεξάρτητα από το ποιος οδηγεί, αρκεί ο οδηγός να είχε νόμιμο δικαίωμα οδήγησης (άδεια σε ισχύ, όχι υπό στέρηση), να μην ήταν υπό την επήρεια και να μην παραβιάστηκαν ρητοί όροι του συμβολαίου. Έτσι, η αστική ευθύνη θα αποζημιώσει τους τρίτους (υλικές ζημιές, σωματικές βλάβες), ακόμη κι αν οδηγούσε φίλος σου.

Άλλο θέμα είναι οι ζημιές στο δικό σου αυτοκίνητο. Αν έχεις μικτή κάλυψη, μπορείς να αποζημιωθείς για ίδιες ζημιές, αλλά θα ισχύσουν οι όροι και τυχόν απαλλαγή που έχεις επιλέξει. Με βασική ασφάλεια, δεν αποζημιώνονται οι ίδιες ζημιές του οχήματος, μόνο οι τρίτοι.

Πότε μπορεί να υπάρξει πρόβλημα κάλυψης

Ακόμα κι αν «η ασφάλεια ακολουθεί το όχημα», υπάρχουν εξαιρέσεις που πρέπει να προσέξεις:

• Οδήγηση υπό την επήρεια: Αν ο φίλος σου οδηγούσε με αλκοόλ/ουσίες, κινδυνεύεις με απόρριψη αποζημίωσης ή αναγωγή. Δες τι ισχύει εδώ.
• Βαριά αμέλεια: Αν θεωρηθεί βαριά αμέλεια (π.χ. προκλητική παραβίαση κανόνων), η ασφαλιστική μπορεί να περικόψει. Δες παραδείγματα.
• Μη εξουσιοδοτημένος/μη δηλωμένος οδηγός: Ορισμένα συμβόλαια έχουν όριο ηλικίας ή επιβάλλουν επιπλέον απαλλαγή για οδηγούς κάτω από συγκεκριμένη ηλικία. Αυτό αναφέρεται στα ψιλά γράμματα.

Ποιος πληρώνει τελικά;

Για ζημιές σε τρίτους, η ασφαλιστική του οχήματος καλύπτει σύμφωνα με τα όρια αστικής ευθύνης. Για τις ζημιές στο δικό σου αυτοκίνητο, θα δεις αν έχεις μικτή και τι απαλλαγή εφαρμόζεται. Αν ο οδηγός παραβίασε όρους (αλκοόλ, χωρίς δίπλωμα), η ασφαλιστική μπορεί να αποζημιώσει τον τρίτο αλλά να στραφεί εναντίον σου ή/και του οδηγού για το ποσό (αναγωγή). Σε σοβαρές παραβάσεις, μπορεί να υπάρξει και άρνηση αποζημίωσης.

Επηρεάζεται το bonus–malus και το ασφάλιστρό σου;

Ναι. Το ατύχημα «γράφει» στο ιστορικό ζημιών (bonus–malus) του συμβολαίου σου, αφού αφορά το δικό σου όχημα. Είναι πιθανό στο επόμενο έτος να δεις αύξηση ασφαλίστρων. Αν το όχημα είναι υψηλής αξίας ή σχετικά καινούργιο, σκέψου αν σε συμφέρει μακροπρόθεσμα η μικτή κάλυψη.

Τι πρέπει να κάνεις αμέσως μετά το ατύχημα με «δανεικό» οδηγό

Η σωστή διαχείριση από τα πρώτα λεπτά μειώνει καθυστερήσεις και διαφωνίες στην αποζημίωση. Φρόντισε ο οδηγός να ακολουθήσει ακριβώς τα παρακάτω:

1. Καταγραφή συμβάντος και ανταλλαγή στοιχείων. Αν υπάρχει τραυματισμός, δες τον οδηγό μας τι κάνεις μετά από τροχαίο με τραυματισμό (ή χωρίς τραυματισμό).
2. Κάλεσε φροντίδα ατυχήματος και πάρε φωτογραφίες/βίντεο της σκηνής.
3. Συμπλήρωσε σωστά τη φιλική δήλωση εφόσον συμφωνείτε, αλλιώς κάλεσε την τροχαία.
4. Κάνε εμπρόθεσμη δήλωση ατυχήματος στην ασφαλιστική.

Ειδικές περιπτώσεις που θέλουν προσοχή

Αν ο δανεικός οδηγός είναι κάτω από το όριο ηλικίας που αναφέρει το συμβόλαιο ή δεν αναγράφεται ως πρόσθετος οδηγός, ενδέχεται να ισχύσει προσαυξημένη απαλλαγή ή συμμετοχή στη ζημιά. Επίσης, σε περιπτώσεις ασυνείδητου/ανασφάλιστου τρίτου, η διαδικασία αλλάζει· δες πώς να προστατευθείς εδώ και τι να κάνεις αν σε χτυπήσει ανασφάλιστο.

Σε σπάνια αλλά υπαρκτά σενάρια, ζημιές μπορεί να συνδέονται με «βαριά αμέλεια» ιδιοκτήτη (π.χ. άφησες το όχημα αφύλακτο με κλειδιά). Υπάρχει σχετική νομολογία για ευθύνες στάθμευσης σε μη ασφαλείς χώρους – δες την απόφαση Αρείου Πάγου.

Πώς να προλάβεις τα δυσάρεστα – 5 πρακτικές κινήσεις

Η πρόληψη είναι πάντα πιο φθηνή από τη ζημιά. Πριν δανείσεις το όχημα:

• Βεβαιώσου ότι ο οδηγός έχει έγκυρη άδεια και δεν ανήκει σε ηλικιακό/εμπειρικό περιορισμό του συμβολαίου.
• Ενημέρωσέ τον για βασικούς όρους και για τη απαλλαγή που ισχύει (να γνωρίζει ότι ίσως χρειαστεί συμμετοχή).
• Κράτα στο ντουλαπάκι οδηγίες για τι να κάνει σε τροχαίο και τηλέφωνα φροντίδας ατυχήματος.
• Σκέψου να προσθέσεις νομική προστασία για τυχόν διαφωνίες/δικαστικά.
• Αν το αυτοκίνητο είναι ακριβό, αξιολόγησε ξανά τη πλήρη ασφαλιστική κάλυψη (μικτή + έξτρα), ειδικά αν το δανείζεις συχνά.

Τι να περιμένεις στη διαδικασία αποζημίωσης

Μετά τη δήλωση, θα οριστεί πραγματογνώμονας για εκτίμηση ζημιάς. Εφάρμοσε πιστά τις οδηγίες, κράτα αποδεικτικά και απόφυγε ενέργειες που δίνουν αφορμή για περικοπές. Αν υπάρξουν διαφωνίες, η κάλυψη νομικής υπεράσπισης και νομική προστασία σώζουν χρόνο και χρήμα.

Συμπέρασμα: Ναι, μπορείς να δανείσεις – αλλά με κανόνες

Αν δανείσεις το αυτοκίνητό σου και γίνει ατύχημα, κατά κανόνα η ασφάλειά σου προστατεύει τους τρίτους και, με μικτή, προστατεύει και το δικό σου όχημα. Η ουσία είναι να μην υπάρχουν παραβάσεις (αλκοόλ, χωρίς δίπλωμα, βαριά αμέλεια) και να ακολουθηθεί σωστά η διαδικασία. Με σωστές καλύψεις, καθαρές δηλώσεις οδηγών και λίγη πρόνοια, ένα δάνεισμα δεν χρειάζεται να μετατραπεί σε οικονομικό πονοκέφαλο.